Các yêu cầu thiết kế hệ thống kỹ thuật công trình xây dựng
Hệ thống kỹ thuật công trình xây dựng gồm mạng lưới cấp nước, thoát nước, chiếu sáng, cấp điện, chống sét, thông gió, điều hoà không khí và hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông. Khi công trình đi vào sử dụng, đường ống, dây dẫn trong hệ thống kỹ thuật cần hoạt động liên tục, thông suốt, đảm bảo an toàn và không ảnh hưởng tới thẩm mỹ chung. Bài viết này Hoàng Gia Ric sẽ trích dẫn mục “Yêu cầu thiết kế hệ thống kỹ thuật” trong Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4319:2012 về nhà và công trình công cộng. Đây là các yêu cầu của cấp quản lý nhà nước về thiết kế hệ thống kỹ thuật trong công trình xây dựng. Mời quý vị tham khảo.
Nội dung các yêu cầu về thiết kế hệ thống kỹ thuật:
1. Cấp nước, thoát nước và vệ sinh môi trường
2. Chiếu sáng, cấp điện, chống sét
3. Thông gió, điều hoà không khí
4. Hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông
1. Cấp nước, thoát nước và vệ sinh môi trường
1.1. Hệ thống cấp nước, thoát nước bên trong nhà và công trình công cộng cần đảm bảo các quy định trong TCVN 4474 và TCVN 4513. Tiêu chuẩn chất lượng nước sinh hoạt phải phù hợp với quy định trong TCVN 5502:2003.
1.2. Mạng lưới phân phối của đường ống cấp nước bên trong cần được đặt ngầm trong tường hoặc trong hộp kỹ thuật. Các van đặt trong rãnh ngầm hoặc hộp kỹ thuật nên có cửa kiểm tra để thuận tiện cho việc quản lý và sửa chữa.
1.3. Đối với nhà và công trình công cộng có yêu cầu thiết kế hệ thống cấp nước nóng, cần tuân theo các quy định có liên quan và phù hợp với yêu cầu sử dụng của từng loại nhà và công trình công cộng.
1.4. Đường ống cấp nước và thoát nước không nên đặt lộ dưới trần của các phòng.
1.5. Hệ thống thoát nước, cống thu gom kết hợp rãnh cần có nắp đậy đảm bảo vệ sinh môi trường.
1.6. Hệ thống thoát nước mưa trên mái cần đảm bảo thoát nước mưa với mọi thời tiết trong năm. Hệ thống thoát nước mưa trên mái được thu gom qua các phễu thu chảy đến các ống đứng. Bố trí phễu thu nước mưa trên mái cần tính toán dựa vào mặt bằng mái, diện tích thu nước cho phép của một phễu thu và kết cấu mái.
1.7. Các ống đứng thoát nước mưa không được phép rò rỉ, không ảnh hưởng đến mỹ quan kiến trúc và phải được nối vào hệ thống thoát nước của công trình.
1.8. Hệ thống xử lý nước thải phải đảm bảo chất lượng nước thải phù hợp với quy định của TCVN 6772:2000 trước khi chảy vào hệ thống thoát nước của khu vực.
2. Chiếu sáng, Cấp điện, Chống sét
2.1. Chiếu sáng
2.1.1. Thiết kế chiếu sáng nhà và công trình công cộng cần triệt để tận dụng chiếu sáng tự nhiên và tuân theo các quy định trong TCXD 29:1991.
Chú thích: Đối với nơi làm việc, chiếu sáng tự nhiên cần đảm bảo quá nửa thời gian ban ngày với giá trị độ rọi tự nhiên tối thiểu phù hợp với hoạt động thị giác.
2.1.2. Khi không có hoặc thiếu ánh sáng tự nhiên trong nhà và công trình công cộng phải bố trí chiếu sáng nhân tạo để đảm bảo sự làm việc và hoạt động bình thường. Yêu cầu chiếu sáng nhân tạo cần tuân theo quy định trong TCXD 16:1986.
Chú thích: Chiếu sáng nhân tạo bao gồm chiếu sáng làm việc, chiếu sáng sự cố, chiếu sáng để phân tán người, chiếu sáng bảo vệ và chiếu sáng trang trí, quảng cáo trong và ngoài nhà.
2.1.3. Khi thiết kế chiếu sáng nhân tạo được phép sử dụng hai hệ thống chiếu sáng: chiếu sáng chung và chiếu sáng hỗn hợp.
Hệ thống chiếu sáng chung bao gồm: chiếu sáng chung đều và chiếu sáng chung khu vực.
Hệ thống chiếu sáng hỗn hợp bao gồm: chiếu sáng chung và chiếu sáng tại chỗ.
Chú thích: Không nên sử dụng chỉ có chiếu sáng tại chỗ để chiếu sáng làm việc.
2.1.4. Yêu cầu về độ rọi tối thiểu của chiếu sáng tự nhiên và chiếu sáng nhân tạo cần phù hợp với hoạt động thị giác, đảm bảo mọi hoạt động bình thường của con người trong công trình và phù hợp với quy định có liên quan.
2.1.5. Để chỗ làm việc không bị chói lóa do ánh sáng trực tiếp hay phản chiếu khi có mặt trời chiếu sáng, có thể hạn chế chói lóa bằng cách đặt hướng nhà hợp lý hoặc xử lý bằng các giải pháp kiến trúc hay thiết bị chống chói lóa.
2.1.6. Hệ thống điện chiếu sáng trong nhà và công trình công cộng phải đảm bảo nhu cầu chiếu sáng chung; chiếu sáng trang trí; chiếu sáng bảo vệ; chiếu sáng sự cố, thoát hiểm.
2.1.7. Cần có hệ thống đèn chiếu sáng riêng và đèn chỉ dẫn “Lối ra - EXIT” ở các khu vực công cộng để thoát người khi có sự cố hay đặt dọc đường thoát nạn ở những nơi có nguy cơ cháy, nổ, nhiễm độc... Độ rọi tối thiểu trên đường thoát nạn trong nhà không nhỏ hơn 1,0 lux, ngoài nhà không được nhỏ hơn 2,0 lux. Hệ thống này được nối vào hệ thống điện chiếu sáng sự cố, đấu vào nguồn điện riêng cấp từ tủ điện tổng.
2.1.8. Chiếu sáng bảo vệ bên ngoài nhà, chiếu sáng dọc ranh giới nhà hoặc khu công trình để bảo vệ an ninh và tài sản cần đảm bảo độ rọi không nhỏ hơn 1,0 lux.
2.2. Cấp điện - Chống sét
2.2.1. Hệ thống đường dây dẫn điện phải được thiết kế độc lập với các hệ thống khác và đảm bảo dễ dàng thay thế, sửa chữa khi cần thiết. Lắp đặt đường dây dẫn điện và thiết bị điện phải tuân theo quy định trong TCVN 7447.
2.2.2. Cần đảm bảo cung cấp điện liên tục, ổn định và an toàn cho nhà và công trình công cộng. Khi tính toán cấp điện cần dự phòng một công suất tối thiểu bằng 10% tổng công suất của công trình để cấp điện cho chiếu sáng và các thiết bị sử dụng điện quảng cáo, trang trí mặt đứng công trình, hệ thống điều độ, các bảng chỉ dẫn và tín hiệu bằng ánh sáng, âm thanh...
2.2.3. Ngoài hệ thống cấp điện theo lưới điện quốc gia phải có nguồn điện dự phòng từ các máy phát điện có hệ số dự phòng cao. Các máy phát điện phải được đặt ở vị trí cao ráo, thích hợp tránh sự gây ồn, rung động và hơi nóng ảnh hưởng đến các bộ phận công trình khác.
2.2.4. Các hệ thống cấp điện ngoài trời phải đi chìm dưới đất. Phân chia lưới điện bên trong và bên ngoài công trình phải thực hiện ở thiết bị phân phối đầu vào hoặc thiết bị phân phối chính.
2.2.5. Hệ thống phân phối điện được bảo vệ bằng các áptomát; Tất cả các công tắc, ổ cắm nối với nguồn điện phải được bảo vệ bằng bộ phận ngắt dòng tiếp đất; Không bố trí ổ cắm, công tắc điện ở những nơi không có người quản lý. Những thiết bị điều khiển phòng sự cố để ở nơi công cộng, phải có biển báo và hướng dẫn cụ thể.
2.2.6. Đường dây điện giám sát an ninh và cảnh báo cháy phải lắp đặt tách khỏi đường dây điện động lực. Hệ thống điều hòa không khí và thiết bị sưởi cần bố trí đường dây phân phối riêng. Hệ thống điện chiếu sáng và chiếu sáng bảo vệ cần được thiết kế riêng, độc lập.
2.2.7. Nguồn điện cấp cho hệ thống chiếu sáng sự cố, hệ thống máy bơm chữa cháy, các biển báo chỉ dẫn đường thoát nạn và báo nguy hiểm khi có cháy phải hoàn toàn riêng biệt với hệ thống cấp điện khác.
2.2.8. Nguồn cấp điện cần tính đến khả năng sử dụng năng lượng mặt trời phục vụ một phần cho nhu cầu sử dụng năng lượng.
2.2.9. Phải có thiết bị chống sét cho tất cả các đường trung kế vào giá phối dây, đồng thời giá phối dây phải được nối với hệ thống tiếp đất an toàn.
2.2.10. Hệ thống chống sét cho nhà và công trình công cộng phải tuân theo quy định trong TCVN 9385:2012. Khuyến khích sử dụng hệ thống chống sét tiên tiến, đảm bảo thẩm mỹ và chống thấm dột mái.
3. Thông gió, điều hòa không khí
3.1. Các không gian trong nhà và công trình công cộng phải được thông gió tự nhiên. Tùy theo yêu cầu cụ thể của từng trường hợp có thể sử dụng thông gió cơ khí hoặc thiết bị điều hòa không khí.
3.2. Cần sử dụng các giải pháp kiến trúc và vật lý kiến trúc để thiết kế kết cấu bao che nhằm giữ được nhiệt, tránh gió lạnh về mùa đông, tránh nắng nóng về mùa hè, tuân theo các quy định trong TCVN 4605.
3.3. Thiết kế hệ thống thông gió và điều hòa không khí phải tuân theo các quy định trong tiêu chuẩn TCVN 5687:2010.
3.4. Đường ống gió phải được thiết kế bằng vật liệu không cháy. Không sử dụng các loại ống giòn, dễ vỡ. Tiết diện ống phải đáp ứng yêu cầu vận chuyển không khí, đảm bảo độ kín, độ trơn nhẵn của bề mặt bên trong đường ống (trát, dán bằng vật liệu trơn nhẵn...) của đường ống để không chứa hơi khí dễ ngưng tụ, đảm bảo khả năng làm vệ sinh ống gió.
3.5. Lỗ chừa cho ống gió xuyên qua tường, vách hay sàn công trình phải được chèn bằng vật liệu không cháy và đảm bảo đủ giới hạn chịu lửa của tường ngăn mà ống đi xuyên qua.
3.6. Lỗ gió vào của đường ống gió phải có lưới chắn.
3.7. Các thiết bị hút thải phải có van một chiều để tránh hiện tượng khí thải bị đẩy ngược vào trong nhà và có giải pháp chống cháy nổ cho các thiết bị thông gió - điều hòa không khí theo các quy định có liên quan.
3.8. Đối với các nhà và công trình công cộng có tầng hầm cần được thiết kế hệ thống thông gió cơ khí, đảm bảo hệ số trao đổi không khí là 10 lần/h. Đối với khu vực đỗ xe cần đảm bảo luôn nằm trong vùng áp suất âm để tránh hiện tượng lan truyền khí CO sang các không gian liền kề có người sử dụng.
3.9. Bên trong nhà và công trình công cộng không nên để xuất hiện hiện tượng đọng sương, nồm, ẩm. Yêu cầu thiết kế chống nồm ẩm tuân theo quy định trong TCVN 9359:2012 (thay thế cho TCXD 230:1998).
4. Hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông
4.1. Hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông trong nhà và công trình công cộng bao gồm:
- Hệ thống điện thoại (bên ngoài, nội bộ);
- Hệ thống loa truyền thanh (nội bộ);
- Hệ thống tín hiệu báo cháy, sự cố và bảo vệ;
- Hệ thống chuông báo, chuông gọi, camera quan sát;
- Hệ thống truyền hình;
- Hệ thống kết nối màn hình, mạng nội bộ;
- Hệ thống an ninh, bảo vệ.
4.2. Hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông phải đồng bộ và tuân theo các quy định chuyên ngành có liên quan, đáp ứng công suất sử dụng trước mắt và phát triển trong tương lai.
4.3. Hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông cần có đầy đủ các thiết bị và mạng phân phối như: tổng đài điện thoại số, điện thoại để bàn, điện thoại kéo dài, máy fax, hệ thống internet, dịch vụ điện thoại công cộng.
4.4. Thiết kế lắp đặt hệ thống thông tin liên lạc, viễn thông phải đảm bảo an toàn, thuận tiện cho khai thác sử dụng và đấu nối với các dịch vụ của nhà cung cấp. Có khả năng thay thế, sửa chữa và đảm bảo khoảng cách tới các đường ống kỹ thuật khác.
Trên đây là nội dung các yêu cầu về thiết kế hệ thống kỹ thuật trong công trình xây dựng, trích dẫn từ Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4319:2012, hy vọng quý vị đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích. Nếu có thêm câu hỏi, hãy gọi chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc và nhận những tư vấn hoàn toàn miễn phí về thiết kế xây dựng nhà.
Công ty thiết kế xây dựng nhà: Hoàng Gia Ric.
Chia Sẻ :
